4.350 miljoen dollar per jaar kost de VS-blokkade aan Cuba

‘De economische en financiële blokkade van de Verenigde Staten tegen Cuba blijft het belangrijkste obstakel voor de ontwikkeling van het land en voor de economische hervormingen die het land wil doorvoeren’, aldus Bruno Rodriguez op 28 september 2019 voor de Algemene Vergadering van de VN. ‘De sancties halen al 6 decennia niets uit en dat zal zo blijven. De waardigheid van Cuba staat niet ter discussie, het land laat zich niet intimideren door lastertaal en bedreigingen, nooit zullen we wijken voor chantage’, citeerde Bruno Rodriguez zijn voorganger Raúl Castro.

Enkele dagen eerder had de Cubaanse minister voor Buitenlandse Aangelegenheden ‘Cuba vs Bloqueo – juli 2019’ voorgesteld. Het rapport geeft een overzicht van de schade die het land tussen april 2018 en maart 2019 geleden heeft. We lichten er enkele sprekende voorbeelden uit. Alle gegevens die volgen, hebben betrekking op de vermelde periode.

Het voorbij jaar heeft de blokkade aan Cuba 4.346 miljoen dollar gekost aan gemiste inkomsten en verhoogde aankoop- en transportkosten uit het buitenland. Met dit bedrag zou het bruto intern product BIP van Cuba niet met 1,2 % maar met 10% zijn toegenomen!

1. Sociale kosten

Gezondheidszorg

De gezondheidszorg blijft onveranderd  een belangrijke  prioriteit van het land. De nieuwe grondwet bevestigt het recht op gezondheid. De overheid draagt de verantwoordelijkheid om  de toegang tot gratis en kwaliteitsvolle zorg te garanderen. Maar de blokkade weegt zwaar op het budget voor de aankoop van geneesmiddelen, verzorgingsmateriaal , medische instrumenten, enz.

De blokkade veroorzaakte vorig jaar een schade van 104 miljoen dollar, 6 miljoen meer dan een jaar eerder. De voornaamste reden is dat Cuba zo goed als afgesloten is van de VS-markt. MEDICUBA s.a., het bedrijf dat instaat voor de in- en uitvoer van geneesmiddelen, vroeg aan 57 bedrijven in de VS een prijsofferte. 50 firma’s deden niet eens  moeite om te antwoorden; drie andere beriepen zich op de blokkadewetten die hen verhinderen aan Cuba te verkopen.

Voedselvoorziening

Cuba levert grote inspanningen om de voedselproductie te verhogen. Toch  blijven de Cubaanse voedselverwerkingsbedrijven voor 70% afhankelijk van aankopen in het buitenland, zoals Spanje, Brazilië, Argentinië, Italië, enz. De blokkade belet om deze aankopen in de nabijgelegen Verenigde Staten te realiseren. Hogere transportkosten zijn het directe gevolg. Maar door de langere levertijd, moeten de Cubaanse bedrijven ook een grotere reservestock aanleggen; dit betekent dat het geïnvesteerde geld letterlijk vast ligt.  De geschatte meerkost bedraagt 412 miljoen dollar. Daarnaast is het voor Cuba ook niet mogelijk om hun producten in de VS te commercialiseren. Naar schatting mist de wereldvermaarde rum-producent Havana Club zo’n 41 miljoen dollar aan inkomsten uit de VS.

Onderwijs

Artikel 73 van de grondwet bevestigt het onvervreemdbaar recht op onderwijs. Hiervoor besteedt Cuba 23,7 % van de begroting, dat is 9% van het bruto nationaal product.  Minder dan 2% van de bevolking is analfabeet. 

De blokkade verplicht Cuba om didactisch materiaal, wetenschappelijk informatie en informaticasystemen aan te kopen op Europese of Aziatische markten, met een grote meerkost in prijs en transport als gevolg. Bovendien botsen Cubaanse specialisten op moeilijkheden om hun in het buitenland geleverde diensten betaald te krijgen. Ter illustratie: op 23 01 19 hield de bank Société Général de Paris een overschrijving van 7.474 € naar Cuba tegen als vergoeding voor de geleverde diensten van Cubaanse leerkrachten in Equatoriaal Guinea.

2. Economische kosten

De  blokkade belemmert in aanzienlijke mate de uitvoering van het ‘Economisch en Sociaal Plan 2030’. De kosten lopen op tot 79 miljoen dollar, of 28 % meer dan het voorgaande jaar. Het verlies treft vooral de investeringsprogramma’s die de Cubaanse economie een verhoogde impuls moeten geven. Wat bijvoorbeeld de energieomslag betreft, zou met dat geld het aandeel van hernieuwbare bronnen in vijf jaar tijd tot 24 % kunnen stijgen. De bijna tachtig miljoen dollar kosten wegen bovendien ook op de internationale positie van Cuba. Het land is heel actief op zoek naar buitenlandse investeringen. Een gezonde financiële balans verhoogt het vertrouwen van investeerders en schuldeisers en verhoogt de kans om geld op buitenlandse markten te lenen.  De blokkade weegt echter zwaar op de Cubaanse schatkist.

Biotechnologie

De biomedische industrie is voor Cuba één van de sleutelsectoren. Het land investeert sterk in de sector met als doel gespecialiseerde geneesmiddelen op de internationale markt te commercialiseren. Met succes trouwens, want de sector bekleedt de tweede plaats van de nationale export.  Maar de blokkade jaagt de sector jaarlijks op extra kosten, ondermeer omdat Cuba voor de grondstoffen van invoer afhangt; bovendien loopt Cuba miljoenen mislopen omdat de VS-markt afgesloten blijft.

Een voorbeeld: Het Centrum voor Genetica en Biotechnologie CIGB heeft een uiterst efficiënt geneesmiddel (Heberprot-P) ontwikkeld voor de behandeling van zweren bij zware diabetespatiënten. Maar door de blokkade is de farmaceutische industrie, gedomineerd door VS-bedrijven, niet geneigd tot een snelle internationale goedkeuring van het geneesmiddel. In de veronderstelling dat vijf procent van de diabetespatiënten in de VS met deze aandoening met Heberprot-P zouden behandeld worden, dan zou dat voor Cuba een inkomst van 103 miljoen dollar betekenen.
De moeilijkheden bij de aankoop van basisproducten, zorgt voor productieonderbrekingen in de Cubaanse farmaceutische bedrijven en tot chronisch tekort aan bepaalde geneesmiddelen voor de bevolking. Een voorbeeld: met het Colombiaanse PROENFAR was een akkoord gesloten voor de levering van bijna 2 miljoen zakjes voor de aanmaak van serums. Het contract werd niet uitgevoerd omdat het bedrijf een aandeelhouder uit de VS had.

Toerisme

Het toerisme is geëvolueerd naar één van de belangrijke inkomstenbronnen van het eiland. Toch loopt het land door de blokkade nog vele miljoenen mis: 383 miljoen dollar tussen april 2018 en maart 2019. Men schat het potentieel aan VS-toeristen op 35% van het totaal aantal buitenlandse bezoekers; onder deze hypothese zouden het voorbije jaar meer dan anderhalf miljoen toeristen meer Cuba hebben bezocht. Sinds 5 juni ’19 verbiedt de VS alle luchtvaartmaatschappijen en cruises om naar Cuba te vliegen resp. te varen.  In 2018 daalde het aantal VS-toeristen al met meer dan 100.000; voor 2019 wordt nog een sterkere daling verwacht.

Het reisagentschap Cubatur kijkt dan weer aan op een half miljoen dollar extra bankkosten, omdat het geen gebruik kan maken van de dollar als internationaal betaalmiddel, met extra wisselkoersen en alternatieve betalingskanalen tot gevolg.

3. Buitenlandse handel

De totale kost van de blokkade op de buitenlandse handel bedroef het voorbije jaar 2.896 miljoen dollar. Cuba loopt miljoenen dollars aan inkomsten mis omdat het haar kwaliteitsproducten (geneesmiddelen, rum, koffie, enz) niet naar de VS kan uitvoeren. Maar ook de uitvoer van deze producten naar Europa ondervindt schade. De bedrijven die de producten commercialiseren, laten geen Cubaanse goederen toe naast gelijkaardige waren van VS-makelij. 

Naast de becijferbare schade is het effect van de agressieve houding van president Trump niet te onderschatten. Hij creëert een klimaat van intimidatie en ontrading voor al wie in Cuba wil investeren. Meer en meer banken zeggen hun financiële banden met Cuba op.

Het feit dat Cuba geen gebruik kan maken van de dollar voor internationale betalingen, kost het land 85 miljoen dollar, ondermeer aan hoge wisselkoersen en transactiekosten.

Een andere kost vormen de meerkosten voor transport en verzekeringen. Het feit dat een vrachtschip dat in Cuba aanmeert gedurende 6 maanden geen VS-haven meer mag aandoen, maakt nutteloze overheveling naar andere schepen nodig. Geschat verlies: 72 miljoen dollar

Een meer volledige samenvatting vind je in de bijlage.

Een 

Bron: Cuba vs Bloqueo 2019