BNP-Paribas-Fortis voert het sanctiebeleid van de VS tegen Cuba uit en overtreedt zo de Europese wetgeving

De meerderheid van de Belgische banken weigeren overschrijvingen naar Cuba, maar ook overschrijvingen tussen twee Europese landen waarbij het woord ‘Cuba’ vermeld staat in de naam van de bestemmeling of in de mededeling. Meestal reageren de banken heel terughoudend en verwijzen zij naar hun intern beleid ter voorkoming van witwaspraktijken of steun aan terrorisme. In een uitzonderlijke reactie erkent BNP-Paribas-Fortis onrechtstreeks de VS-sanctiewetten tegen Cuba uit te voeren, wat overigens in strijd is met de Europese en Belgische wetgeving. 
De feiten: op 10 maart ’23 doet M.S. in het kader van de solidariteitscampagne 1C4Cuba een overschrijving naar een Brits nummer. Op maandag 13 maart belt de bank dat deze overschrijving in hun ogen verdacht is en zou kunnen dienen voor wapens en/of drugtrafiek. Op 12 mei ’23 ontvangt M.S. een mail van BNP Paribas Fortis – Klachtenmanagement met volgende uitleg: “U wenst een bedrag over te schrijven naar een organisatie die fondsen inzamelt om medische hulp naar Cuba te sturen. BNP Paribas Fortis heeft deze verrichting niet uitgevoerd”.  Daarna argumenteert de bank dat zij rekening houdt met sancties “opgelegd of in werking gesteld door België, de Europese Unie, de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, het Bureau voor de controle van buitenlandse activa in de Verenigde Staten, het U.S. Department of State of elke andere bevoegde autoriteit”. 
MS bracht de “Coördinatie Opheffing Blokkade tegen Cuba” van het voorval op de hoogte.  Dit nationaal platform analyseerde het antwoord van de bank. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft geen sancties uitgevaardigd tegen Cuba. Omgekeerd, de Algemene Vergadering van de VN heeft al meerdere keren bijna unaniem de VS-blokkade tegen Cuba veroordeeld. Ook de Europese Unie, noch België hebben sancties uitgevaardigd tegen Cuba. In tegendeel, op 12 december 2016 ondertekenden de EU en Cuba het Akkoord voor Politieke Dialoog en Samenwerking -ADPC dat ondertussen in uitvoering is. De enige overblijvende instanties waarnaar de complaints officer verwijst en die sancties tegen Cuba opleggen, zijn het Bureau voor de controle van buitenlandse activa in de Verenigde Staten en het U.S. Department of State. Hieruit valt te besluiten dat BNP-Paribas-Fortis een verrichting niet uitvoert op basis van de sanctiewetten van de Verenigde Staten tegen Cuba.
De Europese Unie verbiedt reeds sinds 1996 EU-actoren, en dus ook een bank als BNP-Paribas-Fortis om de wetgeving van een derde land na te leven (Blokkeringsverordening 2271/96). In antwoord op een parlementaire vraag antwoordde toenmalige minister S. Wilmès op 13 juli 2021: “De Verordening verbiedt meer bepaald de naleving van die sanctie, net als medewerking met de Amerikaanse autoriteit of rechtbanken in dat kader. Europese burgers of bedrijven die deze sanctie toch naleven, kunnen aansprakelijk gesteld worden. In België wordt die bepaling uitgevoerd door de wet van 2 mei 2019, die aanzienlijke geldboetes voorziet”.
De  Coördinatie Opheffing Blokkade tegen Cuba dringt er bij de Belgische Nationale Bank of het Ministerie van Financiën op aan om BNP-Paribas-Fortis ter verantwoording te roepen. Of het zover zal komen, hangt af van de doortastende houding van de bevoegde minister Van Peteghem.

Het volledige dossier “Belgische banken weigeren overschrijvingen naar Cuba” van de Coördinatie Opheffing Blokkade tegen Cuba is te vinden op de website stopdeblokkade.be.

Op 16 en 17 november 2023 vindt in het Europees Parlement het Internationaal Tribunaal tegen de Blokkade plaats.