De VS-blokkade in coronatijden getuigt van groot anti-humanitair cynisme tegen Cuba!

Bovenop de economische wurggreep als gevolg van de VS-blokkade, krijgt Cuba nu de coronacrisis te verwerken. De uitdagingen zijn groot, maar het land blijft trouw aan zijn humanistische uitgangspunten:  de gezondheid is het hoogste goed. Dat bewijst Cuba ook op internationaal vlak.

De wurggreep van Trump treft de Cubaanse economie in haar kern.
De voorbije maanden begon de bevolking de gevolgen van de blokkade heel duidelijk te voelen. De maatregelen van president Trump treffen de Cubaanse economie dan ook in haar kern. Door het verbod voor cruiseschepen en lijnvluchten om vanuit de VS Cuba aan te doen, zijn de 600.000 Amerikaanse toeristen massaal weggebleven. Door olietankers te bedreigen met hoge boetes, is de petroleumlevering tot 50% teruggelopen. Zonder energie, zonder toerisme valt de economie stil, de schade is enorm. Cuba is een land dat sterk afhankelijk is van de invoer zowel van levensmiddelen als van grondstoffen en werktuigen. De financiële verliezen als gevolg van de blokkade verplichten het land om de handelsbalans bij te stellen en de invoer te beperken. “Vandaag moeten de beperkte financiële middelen worden aangewend om de tegenslagen van de olieblokkade te overwinnen en om brandstof in andere regio’s aan te kopen (…). Brandstof en voedsel zijn onze belangrijkste prioriteiten”, aldus Minister van Binnenlandse Handel Betsy Diaz begin februari.  

Wij willen geen lege winkelrekken, de VS legt ze ons op
De noodmaatregelen kunnen niet beletten dat de bevoorrading hapert. Voor de schaars gevulde winkels vormen zich lange rijen, wat af en toe leidt tot gemor en getrek onder klanten. Maar de meeste Cubanen weten waar de oorzaak van hun problemen ligt. We verzamelden enkele getuigenissen:

- Annia Ferrer: ‘Hoe kan je leven in een belegerd land waar de petroleumtoevoer wordt afgesneden! Een economie draait op energie; als die ontbreekt, valt alles stil’.
- Teresa Fernandez: ‘Zelfs aspirine is moeilijk te vinden en soms moet ik van de ene naar de andere apotheek op zoek gaan. Dat allemaal omdat de VS de invoer van de bestanddelen belet.’
- Maru Rodriguez Reyes, CTC Havana : ‘De blokkade ontregelt de voedselketen met weinig aanbod aan groenten en fruit als gevolg’.

De coronacrisis vergroot de druk op de Cubaanse samenleving
De coronapandemie komt vandaag nog bovenop de al meer dan 60-jaar durende VS-blokkade tegen Cuba. Want ook Cuba blijft niet vrij van het virus, dat het land is binnengekomen met toeristen en Cubanen die naar hun land terugkeerden. Op 24 maart nam Cuba de moeilijke maatregel om geen toeristen meer toe te laten en de 60.000 aanwezige toeristen te repatriëren. Daarmee houdt de overheid vast aan één van de basisprincipes van het land, dat de gezondheid van de mensen eerst komt. Maar de economische gevolgen zijn niet gering, want het land mist zo miljoenen aan inkomsten uit het toerisme, de sector die goed is voor 10% van het bruto nationaal product. Deze gemiste middelen kan Cuba niet inzetten in de strijd tegen het coronavirus

Internationale oproep: Stop de blokkade nu!
In deze moeilijke tijden zijn sancties om politieke redenen niet meer te rechtvaardigen.
VN-Secretaris Generaal Guterrez heeft de 20 belangrijkste geïndustrialiseerde landen opgeroepen om alle sancties tegen welk land ook om humanitaire redenen op te heffen of ten minste op te schorten. Michelle Bachelet, VN-hoogcommissaris voor de mensenrechten verklaarde: ‘Op dit beslissend moment zouden sancties moeten versoepeld of opgeschort... In een context van een wereldwijde pandemie, vergroten de maatregelen die de medische zorg belemmeren, het risico dat wij allen lopen’.

Basisgezondheidszorg en preventie in de strijd tegen corona
Dat de gezondheidsdiensten met het uitbreken van de coronacrisis nog meer onder druk komen, spreekt voor zich. Ondanks de jarenlange blokkade staat Cuba bekend om de kwaliteit van de gezondheidszorg, die bovendien ook nog gratis is voor de bevolking. Deze hoge standaard is het gevolg  van een nationaal uitgebouwd netwerk van huisartsen en polyklinieken die op de eerste plaats middelen steken in de preventie en vroege opsporing. Elke wijk heeft zijn ‘médico de familia’, een huisarts gesteund door een verpleegkundige die consultaties houden. Maar wie zich niet aanbiedt krijgt minstens elk jaar een preventief huisbezoek. Daarnaast zet Cuba ook erg in op de ontwikkeling van de farmaceutische en biotechindustrie. Vandaag ontwikkelt het land 569 van de 857 essentiële geneesmiddelen op eigen bodem.
Hierdoor kan Cuba terugvallen op een sterke basisgezondheidsstructuur om de coronapandemie te lijf te gaan. Reeds in januari, toen de crisis nog beperkt bleef tot China, rolde Cuba al een plan van aanpak uit. Het land concentreert zich op de vroege detectie van de besmette personen en het in kaart brengen van alle zijn/haar contacten. De huisartsen en laatstejaarsstudenten geneeskunde gaan huis aan huis langs om burgers met verdachte symptomen op te sporen. Mensen met lichte symptomen die mogelijk op besmetting kunnen wijzen worden onmiddellijk gehospitaliseerd en maximaal verzorgd. Ze worden op COVID-19 getest indien de behandelende artsen dat nodig achten. 
Mensen zonder symptomen maar die contact gehad hebben met recent in het land aangekomen personen met lichte symptomen. Ze worden lokaal in hun gemeente voor minstens 14 dagen onder medische bewaking met verplaatsingsbeperking geplaatst.

Op 01 04 20 telde het land 186 bewezen besmettingen (merendeel Cubanen), 2.837 opnames en 6 overlijdens. Ruim 1950 Cubanen en buitenlandse residenten die recent het land binnenkwamen, verblijven in quarantaine-opvangplaatsen. Ondertussen zijn scholen, sportzalen, en dergelijke gesloten en geldt het advies ‘blijf thuis’. De klinieken bereiden zich voor op een toename van patiënten.

Cuba solidair met andere landen
Dat Cuba op dit ogenblik moeilijke tijden doormaakt, is duidelijk. Toch toont het land ook vandaag dat het solidariteit hoog in het vaandel draagt. Cuba was het enige land dat een Brits cruiseschip met besmette passagiers aan boord liet aanmeren en maakte zo een veilige repatriëring mogelijk. Cuba heeft al naar zes landen ervaren medische brigades gestuurd om deze bij te staan in hun strijd tegen het coronavirus. Voor het eerst in haar lange humanitaire traditie komen ze ook naar Europese landen, met name Italië en Andorra.

Dit artikel maakt dankbaar gebruik van onderstaande bronnen:
https://www.cubanismo.be/nl/artikels/cuba-de-frontlinie-van-de-strijd-tegen-covid-19 
https://antwerpen.cubamigos.be/2020/03/20/coronabestrijding-in-cuba-solidaire-maatschappijstructuur-en-tijdige-preventie-zijn-de-sleutels/